Co-sleeping: samen slapen met je baby

Co-sleeping (samen slapen) komt in niet-westerse culturen veel voor. In de westerse samenleving is het een stuk minder gebruikelijk. Toch kan het bijdragen aan de hersenontwikkeling van je kleine uk.

Wat zijn dan de precies voor- en nadelen van co-sleeping en wat is veilig en onveilig?

• Verschillende vormen van co-sleeping
• Voordelen van co-sleeping
• Nadelen van co-sleeping
• Veilig of onveilig?
• Co-sleeping is niet veilig
• Zo is co-sleeping veilig?

Co-sleeping kan voor je baby erg goed zijn. Het geeft je baby een veilig gevoel dat je dichtbij bent. Dat bevordert het gevoel van veilige hechting, wat weer erg goed is voor de ontwikkeling van de hersenen. Hechting heeft grote invloed ontwikkeling van de emotionele, sociale en cognitieve hersenen.

In de eerste periode van het leven van je baby heeft veilige hechting, of het ontbreken daarvan, invloed op de groei van de neurale netwerken (synaptogenese) en de neurotransmitters, die nodig zijn voor de prikkeloverdracht in de hersenen (biochemie).

Sommige gezinnen kiezen bewust voor co-sleeping omdat ze het prettig vinden. Samen slapen kan ook helpen als je baby onrustig en huilerig is en niet graag alleen wil zijn. Er zijn verschillende vormen van co-sleeping en er zitten voor- en nadelen aan. Een groot voordeel van samen slapen is dat het makkelijk is om je baby ’s nachts de borst te geven. Als je samen met je baby in een bed slaapt, is het belangrijk dat je goed op de veiligheid let.

Verschillende vormen van co-sleeping

Co-sleeping is er in verschillende vormen. Meestal wordt er met co-sleeping het samen slapen met je baby vanaf de geboorte in een bed bedoeld. Dit wordt ook wel ‘early co-sleeping’ genoemd. Er zijn ook gezinnen die met hun kind in een bed slapen als hij ongeveer een jaar is. Juist omdat veel kinderen dan moeite krijgen met het alleen slapen. Een andere vorm van co-sleeping is dat de baby in zijn eigen wiegje of ledikant bij de ouders op de kamer slaapt. Dit heet ook wel ‘rooming-in’. Je kunt er ook voor kiezen om een co-sleeperbedje naast je eigen bed te plaatsen.

Co-sleeperbedje

Hier lees je waar je op moet letten als je een co-sleeperbedje naast je bed plaatst:

• Meet de hoogte van je bed tot aan de bovenkant van je matras.
• Stel het co-sleeperbedje af op die hoogte.
• Zorg dat het matrasje van de co-sleeper goed aansluit op jouw matras.

Veel co-sleeperbedjes voor je baby kunnen ook als ledikantje gebruikt worden door de zijkant te plaatsen.

Rooming-in

Bij rooming-in slaapt je baby bij jou op de kamer. Een baby vindt het prettig om dicht bij zijn ouders te zijn. Hierdoor voelt hij zich veilig en geborgen. Bovendien is het handig om je baby dicht bij je te hebben als je borstvoeding geeft. Er zijn verschillende vormen van rooming-in:

• Je baby slaapt bij jou in bed, dit wordt ook wel co-sleeping genoemd. Het is belangrijk dat je goed op de veiligheid let. Lees hier meer over veilig samen slapen.
• Je baby slaapt bij jou op de slaapkamer, maar ligt wel in zijn eigen wiegje of ledikantje.
• Je baby slaapt in een co-sleeperbedje. Dit is een bedje, dat je tegen je eigen matras aanschuift. Als je je baby wilt voeden of knuffelen, hoef je je bed dus niet uit.

Voordelen van co-sleeping

Samen met je baby in een bed slapen heeft een aantal voordelen:

1. De baby heeft minder moeite met het naar bed gaan omdat de ouders dicht bij hem zijn.
2. De baby valt sneller in slaap.
3. Doordat de baby minder stress ervaart bij het in slaap vallen, is de kwaliteit van slapen beter.
4. Uit onderzoek blijkt dat kinderen die alleen slapen vaker een knuffelbeest als ‘beschermingsobject’ gebruiken. Kinderen die samen met hun ouders in een bed slapen voelen zich beschermd door de ouders.
5. In de borstvoedingsperiode is samen slapen voor de moeder een stuk makkelijker. Ze hoeft namelijk zelf haar bed niet uit.
6. Als je baby wakker wordt en jou nodig heeft, ben je dicht bij hem en hoef je je bed niet uit.
7. Baby’s die alleen in een eigen kamertje slapen, lopen een meer dan twee keer zo grote kans om te sterven aan wiegendood dan kinderen die in dezelfde kamer in het gezelschap van een toegewijde, volwassen verzorg(st)er slapen.
8. Baby’s gaan vaker aan de borst en verstoren de slaap van de moeder minder. Zowel baby als moeder krijgen meer slaap, vergeleken met baby’s die borstvoeding krijgen en alleen slapen.
9. De gemiddelde tijdsduur dat baby en moeder wakker zijn is korter vergeleken met baby’s die in een eigen kamertje slapen en aandacht nodig hebben om weer in slaap te kunnen vallen.
10. Samen slapen helpt pasgeboren baby’s bij het reguleren van de ademhaling en hartslag.
11. Samen slapen bevordert veilige hechting.
12. De baby voelt zich meer geborgen.

Nadelen van co-sleeping

Samen met je baby in een bed slapen kan ook nadelen hebben:

• Je hebt minder privacy. Dit kan nadelig zijn als jij en je partner intiem contact willen hebben.
• Samen slapen is niet altijd veilig. Als je samen met je baby in een bed wilt slapen, wees er dan zeker van dat het veilig is.

Veilig of onveilig?

Een kritiek op co-sleeping is dat je als ouder tijdens je slaap op je baby zou kunnen rollen, waardoor je baby zou kunnen stikken. Professor James J. McKenna deed jaren onderzoek naar samen slapen. Wat zijn de bevindingen?

Uit antropologische ontwikkelingsstudies blijkt dat moeders en baby’s bij co-sleeping reageren op elkaars aanwezigheid. Uit een onderzoek van de Mother-Baby Behavioral Sleep Laboratory bleek dat moeders, die hun baby’s (van 2 tot 4 maanden oud) borstvoeding geven en samen slapen, de hele nacht (en dus in alle slaapfasen) op elkaar reageren.

Veilige omstandigheden

Professor James J. McKenna deed jaren onderzoek naar het samen slapen. Tijdens zijn studie kwam hij geen gevallen tegen waarin een moeder haar kind verstikte. Hij benadrukt wel dat het dan ging om co-sleeping onder veilige omstandigheden. Hij benadrukt dat er bij co-sleeping voorzorgsmaatregelen genomen moeten worden waaronder het aanschaffen van een goede matras. Co-sleeping moet vermeden worden als de moeder of bedpartner rookt (zowel tijdens als na de zwangerschap). Dit verhoogt namelijk de kans op wiegendood. Gevaarlijke situaties bij co-sleeping kunnen zich voordoen als een van de ouders zich niet bewust is van de aanwezigheid van het kind in bed, bij alcohol- of medicijngebruik en samen slapen op een bank.

Co-sleeping is niet veilig als:

• Je tijdens je zwangerschap gerookt hebt. Als jij of je bedpartner rookt, val dan nooit samen in slaap met je baby. Roken vergroot de kans op wiegendood.
• Je alcohol gedronken hebt.
• Je medicijnen of andere verdovende middelen gebruikt die je slaperig en minder alert maken.
• Je een ziekte of aandoening hebt waardoor je je misschien minder bewust bent van je slapende kindje.
• Je oververmoeid bent en daardoor misschien minder goed op je slapende kind kunt reageren.
• Je flink overgewicht hebt.

Je kunt de eerste maanden beter niet met je baby in een bed slapen als:

• Je baby ruim voor de uitgerekende datum geboren is.
• Je baby dysmatuur is. Je baby heeft dan een te laag geboortegewicht in verhouding tot de zwangerschapsduur.
• Je baby koorts heeft.

Bespreekbaar maken

De professor benadrukt dat het samen slapen alleen veilig is als zowel de moeder als de bedpartner hier samen achter staan. Hierdoor voelen beiden zich verantwoordelijk en zijn ze zich er beiden van bewust dat er een baby bij hen in bed ligt. Ouders moeten co-sleeping met hun baby daarom goed met elkaar bespreken en ze moeten zich er allebei prettig en gerust bij voelen.

Zo is co-sleeping veilig

Als je samen met je baby in een bed slaapt, is het belangrijk om goed te letten op onder andere de temperatuur in de slaapkamer en het bedmateriaal als matras en kussens.

• Zorg voor een stevige matras. Een zachte matras en een waterbed zijn niet geschikt.
• Zorg dat je baby niet uit bed kan vallen.
• Leg je baby op zijn rug te slapen.
• Zorg dat je baby geen dekbed, deken of kussen over zijn hoofd krijgt.
• Zorg dat je baby het niet te warm krijgt. Kleed hem niet te dik aan. De ideale slaapkamertemperatuur is 16-18 graden.
• Laat je kind nooit alleen in een bed voor volwassenen slapen.
• Zowel jij als je bedpartner moeten weten dat de baby bij jullie in bed ligt.
• Als er meerdere kinderen bij jullie in bed liggen, zorg dan dat jij of je bedpartner tussen de baby en het oudere kind liggen.
• Laat geen huisdieren bij je baby in bed slapen.
• Slaap nooit met je baby op de bank of in een fauteuil, dat is niet veilig.

NB: Co-sleeping is onveilig als een baby kunstvoeding krijgt. Dit staat heel duidelijk in James Mckenna’s boek. Dat komt enerzijds omdat de baby niet op de borst is gefixeerd en daardoor kan gaan ‘zwerven’, anderzijds maken de hormonen van een lacterende moeder haar waakzamer en alerter, een moeder die geen borstvoeding geeft mist die hormonen en kan dus minder waakzaam zijn in haar slaap.

Bron: The University of Notre Dame Mother-Baby Behavioral Sleep Lab