De geheimen van een succesvolle overgang naar vaste voeding met Annabel Karmel

Bij de overgangsfase van borst- of flesvoeding naar vaste voeding kun je veel vragen hebben. Van ‘Hoe bereid je de eerste vaste hapjes van je baby?’ tot ‘Mijn baby wil alleen de fles, wat kan ik doen?’

We hebben de hulp ingeroepen van voedingsdeskundige en wereldwijd best verkopende kookboek auteur Annabel Karmel. Met meer dan 30 jaar expertise, 50 kookboeken en bovendien een bekroonde recepten-app voor baby’s en peuters, is zij dé geschikte persoon om jullie vragen te beantwoorden over voeding bij baby’s en peuters. Of je nou op zoek bent naar recept inspiratie of advies over voedingsproblemen en allergieën, Annabel staat voor je klaar!

1. Wat is de beste manier om voor het eerst vaste voeding klaar te maken?

Begin met het aanbieden van losse groenten en fruit. Probeer gepureerde, geprakte of zacht gekookte stukken pastinaak, broccoli, zoete aardappel, wortel, appel of peer.

Stomen is een geweldige manier om voedingsstoffen te behouden, met name vitamine B en C, Ik rooster ook graag groenten zoals pompoen en pastinaak. het bereiden in de oven zorgt ervoor dat ze op een natuurlijke manier karamelliseren waardoor ze aantrekkelijk zijn voor baby’s. Ik combineer deze graag met wat meer bittere groenten als broccoli en spinazie om nieuwe smaken te introduceren.

Vanaf 6 maanden kan je  grovere stukken introduceren. Zorg ervoor dat de groenten in reepjes worden gesneden zodat ze deze veilig kunnen vasthouden. Zorg ervoor dat fruit rijp is en vermijd heel kleine stukjes. Interessant is dat grotere aardbeien prima door een baby uit het vuistje gegeten kunnen worden, maar kleinere aardbeien moeten in vieren gesneden worden.

2. Waarom is ijzer zo belangrijk voor mijn baby en wat zijn de beste ijzerrijke voedingsmiddelen?

IJzer is essentieel voor de fysieke en cognitieve groei van uw baby. De ijzeropbouw die tijdens de zwangerschap is opgebouwd, begint rond de leeftijd van 6 maanden op te raken. Dit is dus het perfecte moment om ijzerrijk voedsel te introduceren. 

Goede bronnen van ijzer die gemakkelijk door het lichaam worden opgenomen zijn eieren, vis en kip. Plantaardige bronnen van ijzer zijn onder andere bladgroenten, noten en zaden, bonen, linzen en verrijkte ontbijtgranen. Maar de truc hiermee is om deze te combineren met vitamine C-rijk voedsel, omdat plantaardige ijzerrijke bronnen minder makkelijk worden opgenomen door je lichaam dan dierlijke bronnen. Combineer met bijvoorbeeld bessen, kiwi, tomaten of broccoli

Probeer als richtlijn twee keer per dag ijzerrijk voedsel aan te bieden.

3. Mijn dochter heeft een voorkeur voor voedsel uit een potje. Ze weigert mijn zelfgemaakte fruithapjes, maar eet deze wel uit een potje.

De uitdaging bij voeding uit potjes ligt in het verhittingsproces op hele hoge temperaturen, wat vaak resulteert in het verlies van essentiële voedingsstoffen om de houdbaarheid te verlengen. Bovendien is het essentiële eiwitgehalte in potjes doorgaans relatief laag.

Bij zelfgemaakte babyvoeding heb je volledige controle over de ingrediënten en kun je voldoende voedingsstoffen erin stoppen. Het kan wel tot 15 pogingen duren voordat je baby nieuwe smaken accepteert. Doorzetten is hierin essentieel!

Dit zijn een paar tips:

• Geleidelijke overgang: probeer kleine hoeveelheden zelfgemaakt voedsel naast het voedsel uit een potje. Verhoog geleidelijk het aantal zelfgemaakte voeding totdat je baby de zelfgemaakte voeding uit zichzelf accepteert. 
• Consistentie: boots de consistentie van je zelfgemaakte voeding na met die van de voeding uit een pitje. Vervolgens kun je de textuur geleidelijk aanpassen.
• Investeer in hervulbare zakjes: je kunt herbruikbare zakjes speciaal voor babyvoeding kopen en deze vullen. Als je kindje graag zelf eet uit een (knijp)zakje dan kun je deze aanbieden met je eigen gemaakte voeding. 
• Samen eten: baby’s vinden het heerlijk om je na te apen en de kans is dan ook groot dat als hij ziet dat jij iets eet, hij dit ook wil ontdekken. 
• Fruitsnacks: probeer een verscheidenheid aan soorten fruit in stukken en doe ze in een bakje voor ijsblokjes. Laat het kiezen aan je baby over en laat je baby eten wat hij zelf kiest. 

4. Mijn baby van 6 maanden eet alleen een paar hapjes en wil daarna meteen weer de fles.

Dit is normaal, omdat baby’s van 6 maanden oud nog maar kleine maagjes hebben. Belangrijk is hierin om die paar kleine hapjes te vullen met veel voedingswaarden. Dit zijn een paar ideeën om te proberen:

• Biedt vaste voeding aan wanneer je baby goed wakker is en nog niet te veel honger heeft of al vol zit. Vermijd het om hapjes te geven net na het geven van de fles of borstvoeding. Als je baby te veel honger heeft, kun je de eerste honger eraf halen door een paar slokjes melk te geven en daarna over te stappen op de vaste voeding. 
• Biedt kleine hoeveelheden aan van een nieuw voedingsmiddel en verhoog de hoeveelheid geleidelijk.
• Biedt je baby genoeg zachte hapjes aan (in staafjes gesneden), zodat hij zelf de leiding kan nemen. Spelen is oké!
• Kies een ondiepe lepel met een zachte punt, zodat je baby het eten gemakkelijk van de lepel kan happen. Als je een puree aanbiedt, zorg er dan voor dat de consistentie dik genoeg is zonder dat het er meteen af valt. 
• Introduceer meer dan één nieuw voedingsmiddel per maaltijd om de blootstelling aan en acceptatie van een verscheidenheid aan voedingsmiddelen te vergroten. 
• Wissel voedsel van de ene op de andere dag, zodat ze niet wennen aan het eten van enkel een bepaald voedsel. 
• Ontdek verschillende manieren om één gerecht te bereiden. Je kunt bijvoorbeeld bloemkool stomen, bakken of koken. De textuur, smaak, kleur en grootte is van elke bereiding anders. 
• Het belangrijkste is dat je de signalen van je baby in de gaten houdt. Lukt het niet, probeer het gewoon later nog eens. 

5. Hoe kan ik mijn kind gezond en vegetarisch opvoeden?

Als je jouw kind vegetarisch opvoedt, is het belangrijk om voedingsmiddelen met een hoge voedingswaarde, zoals kaas, eieren, noten en volvette zuivelproducten, op te nemen. Deze extra voedingsstoffen zijn nodig voor een gezonde groei en ontwikkeling. Baby’s hebben verhoudingsgewijs meer vet nodig in hun dieet dan volwassenen. 

Je kunt koemelk of een plantaardige variant vanaf 6 maanden gebruiken bij ontbijtgranen of bij het koken, maar je kan doorgaan met moedermelk of flesvoeding als hoofdvoeding bij je baby. 

Eieren behoren tot de superfoods van de natuur, dus biedt bijvoorbeeld ei aan in verschillende bereidingen: een gekookt eitje of roerei vinden veel baby’s lekker.

Voeding als quinoa en boekweit zijn complete eiwitten, wat betekent dat ze alle negen essentiële aminozuren bevatten – ideaal voor opgroeiende baby’s. Linzen en peulvruchten leveren ook eiwitten, maar worden slechts in kleine hoeveelheden aangeboden en vormen een goede aanvulling op voedsel dat rijker is aan voedingsstoffen zoals eieren en kaas.

Als het op ijzer aankomt, worden niet-vleesbronnen niet zo goed geabsorbeerd, dus combineer deze met vitamine C-rijk voedsel om de ijzeropname te bevorderen, 

Essentiële omega 3-vetzuren zijn ook een belangrijke voedingsstof voor de gezondheid en ontwikkeling van je baby. Voedingsmiddelen die deze vetzuren bevatten wanneer je jouw baby vegetarisch opvoedt zijn: eieren, margarine, walnoten, sojabonen, lijnzaad (zowel gemalen lijnzaad als lijnzaadolie), koolzaadolie, chiazaad en tofu. 

6. Wanneer mag ik een broodje met beleg geven aan mijn baby? En met welk beleg kan ik het beste beginnen?

Als het om beleg gaat, kies dan voor opties die voedzaam zijn/ Ik zal je een aantal suggesties geven:

• Gepureerde avocado is zacht, romig en rijk aan enkelvoudig onverzadigde vetten. De avocado is een van de meest voedingsrijke voedingsmiddelen die er zijn.
• Kies voor noten spreads als pindakaas of amandelpasta. Het is belangrijk om vanaf 6 maanden pindakaas te introduceren, omdat dit kan helpen voorkomen dat uw baby allergisch wordt voor pinda’s. Smeer een dun laagje op het brood en doe daar plakjes of geprakte banaan bovenop.
• Rijpe geprakte banaan is van nature zoet en goed voor de spijsvertering van je baby.
• Roomkaas is op zichzelf goed, maar kan je ook perfect combineren met bijvoorbeeld avocado en gehakte verse tomaten of geraspte kaas.

7. Ik weet niet hoe ik moet beginnen met het introduceren van allergenen. Hoe kan ik dit het beste aanpakken?

De meest voorkomende voedselallergie bij baby’s zijn koemelk, eieren en noten. Specifieke voedselallergieën zijn doorgaans niet erfelijk, maar als je kind aan vrij ernstig eczeem lijdt, is de kans groter dat hij ook een voedselallergie ontwikkelt als er in de familiegeschiedenis sprake is van atopische ziekten als astma en hooikoorts.

Wanneer: het advies is om vanaf 6 maanden voedingsmiddelen als pindakaas, eieren en koemelk te introduceren. Als je je zorgen maakt, neem dan contact op met de huisarts.

Introduceer deze voedingsmiddelen indien mogelijk in de ochtend, zodat je kan controleren of je kind een reactie heeft. Biedt 1 voedingsmiddel per keer aan en laat een pauze van 48 uur tussen elk nieuw potentieel allergeen dat je aanbiedt zodat je makkelijker kan identificeren van welke voeding je baby een reactie krijgt. 

Het is belangrijk om deze potentiële allergene voedingsmiddelen minimaal 2 keer per week regelmatig te geven. Ga door met het geven van borstvoeding als je dit geeft, omdat borstvoeding kan helpen beschermen tegen allergieën. Zorg ervoor dat het goed gaat met je baby en vermijd deze voedingsmiddelen als je baby ziek of oververmoeid is.

8. Heb je advies voor het overwinnen van de angst voor stikken en kokhalzen bij je baby bij het eten van vast voedsel?

Het is begrijpelijk dat veel ouders bang zijn dat hun baby zal stikken. Het is echter belangrijk om het verschil tussen kokhalzen en stikken te begrijpen.

Verstikking is wanneer de luchtwegen van je baby geblokkeerd raken. Ze zullen niet meer kunnen huilen, hoesten, geluid maken of ademen en ze hebben onmiddellijk hulp nodig.

Kokhalzen is volkomen normaal. Dit is eenvoudig je baby die leert hoe hij zijn tong moet gebruiken om voedsel van de voorkant van de mond naar de achterkant te verplaatsen, zodat hij het kan doorslikken. Als je baby dit onder de knie krijgt, kan dit leiden tot kokhalzen.

Wat kan je doen om verstikking te voorkomen?

1. Laat je baby nooit alleen tijdens het eten, zelfs niet voor één seconde. En je baby moet altijd in een rechte houding worden ondersteund.
2. Maak jezelf bekend met EHBO-procedures. Bekijk de website van het Rode Kruis of andere aanbieders voor een (baby)EHBO-cursus.
3. Geef nooit hele kleine stukken vast voedsel of rauwe fruit of groenten die gemakkelijk in de keel kunnen vast blijven zitten. Voedsel zoals druiven, grote bosbessen en kerstomaatjes moeten gehalveerd worden. Vermijd fruit met pitten, hele of gehakte noten en controleer vis eerst grondig op graatjes.
4. Baby’s hebben de neiging om voedsel in hun mond te bewaren, dus controleer dit even voordat je hem uit de kinderstoel haalt.

9. Mijn peuter eet alleen maar pasta en fruit, Heb je tips voor kieskeurige eters?

Als je een kieskeurige peuter hebt, kun je gemakkelijk verwikkeld raken in een wilsstrijd en toegeven aan slechts een beperkt aantal voedingsmiddelen. Dit zijn mijn beste tips om je kieskeurige eter te verleiden om iets nieuws te proberen:

• Beperk snacks en tussendoortjes met voedingsmiddelen die niet voedzaam zijn, maar bewaar in plaats daarvan een voorraad gezonde snacks op een lege schap in de koelkast
• Peuters eten met zowel hun ogen als hun buik, dus maak het eten aantrekkelijk. Snijd in leuke vormen of maak individuele porties in schaaltjes.
• Maak je eigen gezonde fastfood, zoals zelfgemaakte kipnuggets of hamburgers. Je kunt er stiekem ook wat groenten in doen.
• Betrek je kieskeurige peuter bij het koken! Het is verbazingwekkend hoe betrokken bij de bereiding van een maaltijd de eetlust van een kind kan stimuleren. 
• Houd de maaltijden stressvrij en positief en eet samen met je kind.
• Zorg dat er een beloningstabel in de keuken ligt en geef je kind een sticker elke keer als hij een nieuw gerecht probeert. 
• Eet samen met je kind of nodig een vriend(in) uit die een kind heeft die een goede eter is. Peuters zullen eerder iets eten als ze zien dat een ander kind ervan geniet.
• Gooi er wat groenten in! Je kunt gemakkelijk een pastasaus maken en hier veel groenten doorheen mengen (of pureren). Wat ze niet kunnen zien, kunnen ze niet onderscheiden!
• Makkelijker gezegd dan gedaan, maar probeer je eigen frustraties te verbergen. Geef in plaats daarvan veel lof als ze iets nieuws proberen.